2017(e)ko urtarrilaren 14(a), larunbata

Txillardegiri omenaldi xumea

Gaur bost urte, Txillardegi joan zitzaigun.
Martxelo Otamendik hil eta biharamunean idatzi zituenak ekarriko ditugu hona, ederki asko laburtu baitzuen haren jarduna:

Profil poliedrikoa dauka, gutxik bezala, herri honetan, Txillardegik. Politika, Hizkuntza, Soziolinguistika eta Literatura. Azken hamarkadetako erreferentzia nagusienetakoa. Alor horietan lehen mailako eragilea izan zen, baina soziolinguistikaren aitzindaria. 

Hizkuntzalaritzan, euskara batua sortzearen bultzatzaile nagusienetarikoen artean izan zen, eta Euskal literaturara aro berria ekarri zuen, Leturiaren egunkari ezkutua nobelagintza modernoaren hastapenerako mugarri izendatu baitzen. Europatik existentzialismoa ekarri zigun 1957an, eta Euskal Literatura europarraren parte (hala pareko) ere bazela erakutsi zuen hala.

Bere garrantziaren aitortza, batez ere, herriak egin dio, politikoki signifikatua izateak ateak itxi baitzizkion zenbait eremutan. Zuazok berak hari buruz idatzi zuen, Jose Luis Alvarez Enparantza hil eta egun gutxiren bueltan:

Bizi osoa eman du Euskal Herriaren aldeko ahaleginean eta haren jarduna garbia eta gardena izan da. Ez da sekula isildu eta kikildu, ez da sekula lausengu eta zurikeriatan aritu. Nonbait ere horregatik itxi zizkioten Euskaltzaindian sartzeko ateak, eta nonbait ere horregatik baztertu dute beste zenbait erakundetan.

Iritsiko al zaio euskara normatiboa baino, euskara erabilia kezka izan zuen hari benetako aitortza? Helburu hori du Txillardegi Liburutegia kultur egitasmoak, euskal kulturan hainbat alorretan Aitzindari izan zena ezagutzera eman nahi baitu. 

Fito Rodriguezek egunotan idatzi berri duen testu potoloarekin batean, kaleko arte deritzon irudi pare bat uzten dizuegu gaur, Donostiako Ondarretatik irten eta Zumalakarregi hiribidean barneratzen garela topatutakoa. Antiguako auzoan izan ziren bi euskaltzale handiren omenez...

iruzkinik ez:

Argitaratu iruzkina